आईन्स्टाईन

  आईन्स्टाईन 

हा दिग्दर्शक म्हणून सोविएत रशियात प्रसिद्ध होता नी आपल्या सिनोमातुन लोकांना ने हमी मानोरजन  अनेक विषयातून  समाजात सिनेमानी लोकांना समज दिली आहोत सिनेमा का काळानुसार बदलतचाललाआहे या बदला मुळे अनेक बदल हो दिसूलागलेआहेत  हे एक मध्यवर्गीय परीवारात ते जन्माला आले होते पहिले हे ज्या ठीकाणी रहात होते त्या ठीकण्याहून.हा निर्देशक ,फिल्म निर्माता ,सपादक,लेखक ,नाटक कार ,पटकथाकार ,या नावाने sergei  Eisenstein यांनी या क्षेत्रामध्ये काम   केल आहे . त्याची एक सवय होती ती म्हणजे तो नेहमी चित्रपट निरखून दोन दोन दा पाहायचा त्याला तसे करणे आवडायचा आणि त्या मुळेच त्याची ही सवय नंतर त्याला चित्रपट निर्दशक या पदाकडे घेऊन गेलीत्यांनी चित्रपटासाटी काम केल आहे .१९२८ oktiabr ,१९२५ ..चित्रपटां यानि आपल्या निर्देशकाची किवा लेखनाकी ,पटकथाची अनेक त्याचे बाबा जर्मन यहुदी आणि स्वीडिश मलकाचे होते आणि त्याची आई  हि रूसी रूढीवादी परिवाराची होती   आणि या साऱ्याचा परिणाम कुठेना-कुठे या निर्देशकावर जाला असावा .आणि आपल्या काळात अनेक चित्रपटाची निर्मिती यांनी केली हिती आईन्स्टाईन हा अनेक बाबतीत सगळ्यापेक्षा वेगळा होता .   या ते दुसरीकडे रहायला गोल आणि कायमचे ते तोथेच राहूलागले.त्याचे बाबा जर्मन यहुदी आणि स्वीडिश मलकाचे होते आणि त्याची आई.आहोत  अनेक विषयातू  समाजात सिनेमानीलोकांना समज दिली आहोत सिनेमा का काळानुसार बदलतचालला आहे या बदला मुळे अनेक बदल हो दिसूलागलो आहोत  ज्या प्रमानो अनेक सनेमा निमान कोला आहोत तसेच या निमात्या ने देखिला आपल्या विचारतुन लेका परियात आला संदेश पोह्चवल आहोत एका प्रकरो त्यानी समाज बरोबर संवाद करण्याच्या प्रयत्न कोला या सीनोमात समाजात चाललो ल्या आहोत ज्या घटना समाजा वर फार प्रभावी पडत असतात त्यावर या१९३० romance sentimentale ,१९४७ and disowned ,१९३८ aleksandr nevskii ,१९३९  त्याने त्याच्या चित्रपटांनी  अवघी रशिया हलवून टाकली होती कारण चित्रपट निर्माता चित्रपट दिग्दर्शक या पायऱ्या चढता चढता त्याने समाजाची नाडी बरोबर ओळखली होती.

रशियन फोर्मलीसम

 रशियन फोर्मलीसम

रशियन फोर्मलीसम  ही पण एक थियरी आहे ही थियरी रशियन स्कूल ऑफ लिटरेचर यामध्ये उदयाला आली तिचे साल होते १९३०.या थियरी मध्ये लिटरेचर चा समावेश मोठ्ठ्या प्रमाणावर आहे रशियन फोर्मलीसम हि थिअरि रशियामध्ये १९०० च्या दश्कात्त मोठ्या प्रमाणावर प्रभाव पडत होती रशियाच्या युद्धकाळात हि थिअरि दिशा दर्शकच काम करत होती त्यामुळे या रशियन फोर्मलीसम थिअरि चे महत्त्व रशियामध्ये खूप आहे मात्र सुरवातीच्या काळात या थिअरिच प्रणेता याला अनेक हलापेष्ठ सोसाव्या लागल्या मात्र तरीही या काळापासून आजतागायत हि थिअरि आपले स्थान समाचार प्रभावीपणे टिकून आहे 

रशियन फोर्मलीसम 

रशियन फोर्मलीसम या थिअरि मध्ये समाजव्यवस्था कशी असावी त्याचे कायादे कानुन कसे असावे आलेल्या अडअडचनिना कसे नेटाने तोंड द्यावे या आणि अश्या अनेक सामाज्व्याव्स्थेबाबातच्या गोष्टींचा समवेश रशियन फोर्मलीसम या थेअरी मध्ये दाखविण्यात आले आहे पूर्वी रशियाची सामाजव्यवस्था  पार विस्कळीत स्वरुपाची होते आणि त्यामुळे सामाजव्यवस्था याला आकार देण्यासाठी या रशियन फोर्मलीसम थिअरिचा जन्म झाला असावा असे मानले जाते  समजात जी काही कमी आहे ती भरून काढण्या साठी या रशियन फोर्मलीसम  अत्यंत महत्वाचा मानला जातो समाज व्यवस्थेची गरज समाज व्यवस्था कशी करावी आणि समाजाचे नेतृत्त्व कसे करावे या गोष्टी या   रशियन फोर्मलीसम  मध्ये दिल्या आहेत रशियन फोर्मलीसम म्हणजे मुळातच रशियाची समाज व्यवथे बाबत भाष्य करते रशियन फोर्मलीसम मध्ये अनेक दोष पाहायला मिळतात मात्र असे असले तरीही हि रशियन फोर्मलीसम थियरी समाज्याच्या विभिन्न प्रकारच्या प्रगती साठी पूरक ठरते रशियन फोर्मलीसम हा थियरी चा प्रकार अनेक वेळा वादात आला मात्र नंतर त्याचे कर्तुत्व निर्विवाद सिद्ध झाले आहे तरीही काही बाबतीत रशियन फोर्मलीसम ही थियरी उजवी ठरते  कारण प्रत्येक समाजला ही थियरी लागू पडेलच असे नाही 

      

डीफ्यमिलारायजेशन

डीफ्यमिलारायजेशन ही एक थियरी आहे आणि या थियरी मध्ये मोठ्या प्रमाणावर जी गोष्ट माहित नसते त्याला डीफ्यमिलारायजेशन असे म्हणतात या मध्ये एखाद्याला एखाद्या गोष्टीची जाणीव नसते आणि त्यामुळे अनेक चुका होतात ही थियरी चित्रपटात मोठ्या प्रमाणावर वापरण्यात आली मात्र या थियरी चा उगम हा १८९९मध्ये चीन मध्ये झाला आणि त्याचा प्रचार आणि प्रसार हा मोठ्या प्रमाणावर चीनी लोक्कानी केला मात्र सुरुवातीला याला विरोध झाला कारण याचा बेस हा नकारात्मक होता आणि त्यामुळे त्याचे नकारात्मक परिणाम समाजावर दिसून येत होते १९३४ पर्यंत हा प्रकार असाच चालू होता कारण चित्रपट माध्यमाबाबत त्या वेळी इतकी जागरुकता न्हवती त्यामुळे डीफ्यमिलारायजेशन हि थियरी जास्त प्रमाणात उदयास आली नाही डीफ्यमिलारायजेशन ही एक संकल्पना आहे कि ज्यात नाकालाकातेला जास्त वाव असतो ही संकल्पना मुळात चीनी लोकांची असल्याने बऱ्याच प्रमाणात या सिद्धांतावर चीन चा प्रभाव आढळतो आणि त्या मुळे काही अंशी हालीवूड आणि बालीवूड मध्ये ही संकल्पना जास्त वापरली जात नाही मात्र अश्या वेळी डीफ्यमिलारायजेशन ह्या संकल्पनेची मर्यादा यात दिसून येते डीफ्यमिलारायजेशन हि थियरी आज अमेरिकन लोकांसाठी खूप लाभदायक आहे कारण तिथे या डीफ्यमिलारायजेशन थियरी चा मोठ्या प्रमाणावर वापर होत असतो डीफ्यमिलारायजेशन म्हणजे एखादी गोष्ट माहित नसणे किवा त्याची जाणीव नसणे अश्या वेळी ती गोष्ट एक जाणीव नसलेली गोष्ट होते चीन पासून आलेली ही डीफ्यमिलारायजेशन हि थियरी आज अनेक देशात वापरली जाते .

साऊड ऑफ कॅन्सर रुडोल्फ

रुडोल्फ अर्न्हेइम (१५ जुलै १९०४ - ९ जून २००७)
     याचा जन्म जर्मन येथे झाला त्या वेळी चित्रपटाची सुरुवात देखील झाली न्हवती    ते एक मानस शास्त्रज्ञ होते .त्यांनी कला व दृश प्रतीकात्मक यावर आधरित स्वतःच्या  वेक्तीम्त्वा विषयी माहिती देणारे पुस्तक लिहिले जस ' a psychology of creative eye (1954) visual thiking (1969) शक्ती बलस्थाने म्हणून  a study of composition of the visual arts (1982) रुडोल्फ अर्न्हेइम  यांना वाचनाची बरीच आवड होती आणि त्यामुळेच ते चित्रपट या शेत्राकडे वळले मात्र त्यात ही त्यांना बऱ्याच अडचणी आल्या मात्र ते डगमगले नाहीत आणि त्यांनी चित्रपट क्षेत्रात यशस्वी पदार्पण केले पण कला व दृश यावरील त्यांची आकलन शक्ती प्रचंड होती त्यांनी १९७४ मध्ये स्व लिखित  पुस्तकांच्या काहीं आवृत्यामध्ये आणखी सुधारणा करून व त्या प्रमाणे त्यांनी त्या १४ भाषांमध्ये भाषांतरीत केल्या म्हणून त्या वर्षात जास्त परिणाम किंवा पसंतीस त्याच लिखाणकेल.

साऊड  ऑफ कॅन्सर

साऊड  ऑफ कॅन्सर ही थियरी रुडोल्फ अर्न्हेइम या व्यक्तीने मांडली कारण त्याला आवाजाच्या क्षेत्रात एक नवीन क्रांती घडवुन आणायची होती म्हणूनच की काय यासाऊड  ऑफ कॅन्सर या थियरी ची निर्मिती करण्यात आली आवाज हा चित्रपट याचा आत्मा असतो हे तो जाणून होता म्हणूनच की काय त्याने चित्रपट सिद्धाता नंतर ही साऊड  ऑफ कॅन्सर ही थियरी मांडली यात आवाजाचे साम्राज्य चित्रपटात आणण्याचे महत्वाचे कार्य रुडोल्फ अर्न्हेइम  याने केले मात्र यामुळे ध्वनी क्षेत्रात विशेष क्रांती घडून आली त्या दृष्टीने कसा अभ्यास करायचा याचे यथार्थ चित्रण या सिध्दांत मध्ये आहे 

 

चित्रपटसिद्धांत रुडोल्फ

रुडोल्फ अर्न्हेइम (१५ जुलै १९०४ - ९ जून २००७)
     याचा जन्म जर्मन येथे झाला त्या वेळी चित्रपटाची सुरुवात देखील झाली न्हवती    ते एक मानस शास्त्रज्ञ होते .त्यांनी कला व दृश प्रतीकात्मक यावर आधरित स्वतःच्या  वेक्तीम्त्वा विषयी माहिती देणारे पुस्तक लिहिले जस ' a psychology of creative eye (1954) visual thiking (1969) शक्ती बलस्थाने म्हणून  a study of composition of the visual arts (1982) रुडोल्फ अर्न्हेइम  यांना वाचनाची बरीच आवड होती आणि त्यामुळेच ते चित्रपट या शेत्राकडे वळले मात्र त्यात ही त्यांना बऱ्याच अडचणी आल्या मात्र ते डगमगले नाहीत आणि त्यांनी चित्रपट क्षेत्रात यशस्वी पदार्पण केले पण कला व दृश यावरील त्यांची आकलन शक्ती प्रचंड होती त्यांनी १९७४ मध्ये स्व लिखित  पुस्तकांच्या काहीं आवृत्यामध्ये आणखी सुधारणा करून व त्या प्रमाणे त्यांनी त्या १४ भाषांमध्ये भाषांतरीत केल्या म्हणून त्या वर्षात जास्त परिणाम किंवा पसंतीस त्याच लिखाणकेल . चित्रपटसिद्धांत 
    रुडोल्फ यांचा सिनेमातील दृष्टीकोन खूप वेगळाआहे  कारण चित्रपट त्याचं नात व वास्तव्य  याला समजून होत असत .प्रेषक वैक्तिक रित्या इतर कला कशा पाहतात.चित्रपट सिद्धांथ माडतान चित्रपटाची समीक्षा काही गैरसमज होता कामा नये म्हणून त्यांची पद्धतशीर माहिती होणे आवश्यक आहे आणि यासाठी त्यांनी चित्रपट विषयक सिद्धांत मांडला यामध्ये चित्रपटाची भाषा चित्रपटाची कला  तंत्र ज्ञानाचा कसा वापर केला आहे किवा काय काय केले पाहिजे व चित्रपट निर्मिती मध्ये कसे बदल झाले पाहिजे काय केल्याने चित्रपट हा जास्त परिणाम कारक होऊ शकतो याला महत्त्व दिले पाहिजे आणि त्या दृष्टीने कसा अभ्यास करायचा याचे यथार्थ चित्रण या सिध्दांत मध्ये आहे